Pomoc indywidualna

10 wskazówek jak wybrać dobrego psychoterapeutę

Każdy z nas potrzebuje raz na jakiś czas pomocy specjalisty. Jeśli masz grypę, idziesz do lekarza. Kiedy problemem są nasze rury, wzywasz hydraulika. Przychodzi też taki moment, że szukasz pomocy psychoterapeuty. Decyzja o wyborze odpowiedniego specjalisty nie jest sprawą łatwą. Jednak garść informacji, które dla Ciebie przygotowaliśmy, powinna wszystko wyjaśnić.

Kim jest psychoterapeuta? Czym różni się jego praca od pracy psychologa? A kim jest psychiatra?

Psycholog to osoba, która ukończyła 5-letnie studia magisterskie na kierunku psychologia. W toku studiów nauczyła się podstawowych informacji o funkcjonowaniu psychicznym człowieka. Po ukończeniu studiów psycholog może wykonywać różne zawody. Może udzielać pomocy psychologicznej, nie może jednak prowadzić regularnej psychoterapii.  Psychoterapeuta to osoba, która ukończyła studia (niekoniecznie psychologiczne) i uzyskała certyfikat psychoterapeutyczny uprawniający do pracy z pacjentami i do świadczenia pomocy psychoterapeutycznej. Psychiatra to osoba, która jest lekarzem, ukończyła studia medyczne i zrobiła specjalizację w dziedzinie psychiatrii. Psychiatra w przeciwieństwie do psychologa czy psychoterapeuty może przepisywać leki.

Certyfikat – co to jest i czy ma znaczenie?

Certyfikat ma ogromne znaczenie. Bez niego nie możemy wykonywać zawodu psychoterapeuty. Do uzyskania certyfikatu potrzebne jest 4-letnie szkolenie, na które składają się: własna psychoterapia przyszłego terapeuty, wykazanie prowadzenia praktyki z pacjentami, staż kliniczny. W trakcie szkolenia terapeuta uzyskuję niezbędną wiedzę i umiejętności do pracy z pacjentami. Nie bój się pytać specjalisty o jego certyfikat, gdzie i kiedy go uzyskał, pod czyim kierownictwem. Certyfikat jest gwarancją wiedzy i umiejętności pracy z osobami potrzebującymi psychoterapii. W większości przypadków takie informacje znajdziesz w gabinecie lub na stronie internetowej terapeuty. Niektóre instytucje akredytujące poszczególne szkolenia psychoterapeutyczne udostępniają listy certyfikowanych terapeutów (np. Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczo-Behawioralnej, Polskie Towarzystwo Psychologiczne czy Polskie Towarzystwo Psychiatryczne).

Szkoła psychoterapeutyczna – jedna czy więcej? 

Szkolenie terapeutyczne zawsze prowadzone jest w obrębie danej szkoły terapeutycznej, jednak szkół jest kilka. Każda ze szkół różni się teorią, na bazie której powstała, a także podejściem do pacjenta. Co za tym idzie, specjaliści z różnych szkół prowadzą terapię w inny sposób, mają inne sposoby diagnozowania problemów pacjentów oraz inne techniki pomocy.

Czym różnią się szkoły psychoterapeutyczne?

Jeśli szukasz pomocy, znajdziesz ją u przedstawicieli następujących szkół: psychoanalizy, psychoterapii psychodynamicznej, humanistycznej, systemowej oraz poznawczo-behawioralnej. Kiedy zdecydujesz się na terapeutę, poszukaj informacji o jego szkole. Poniżej opiszemy dla ciebie kilka podstawowych różnic.

Psychoanaliza to najstarsza szkoła. Jej twórcą jest Zygmunt Freud. Terapia w tym nurcie trwa najczęściej kilka lat. Terapeuta jest osobą mało stanowczą, terapia płynie wolno i jest skupiona głównie na twoich skojarzeniach związanych z wewnętrznymi konfliktami. Bezpośrednio z psychoanalizy wywodzi się terapia psychodynamiczna: tu  terapeuta będzie mniej swobodnie prowadził terapię niż w klasycznej psychoanalizie. Podstawą pracy będzie przeniesienie (rzutowanie na terapeutę obrazu innej osoby)  i dyskusja na temat konfliktów pacjenta i stosowanych przez niego obron. Psychoterapia humanistyczna to odrębny nurt terapii. Terapeuci tego nurtu skupiają się na aspektach typowo ludzkich: sens życia, wolna wola, odpowiedzialność, ambicja. Terapeuta prowadzi terapię wyznaczając tematy rozmowy, jest  skoncentrowany na doświadczeniach dziejących się tu i teraz.  Terapia systemowa dotyczy nie tylko osoby pacjenta, ale całego systemu rodzinnego, w którym pacjent funkcjonuje. Terapeuta pracując z pacjentem bierze pod uwagę jego związki i relacje z najbliższymi. Tu objaw rozumiany jest jako wynik działania całego systemu a nie pojedynczej osoby. CBT, czyli terapia poznawczo-behawioralna to szkoła skupiona na dwóch aspektach funkcjonowania człowieka: na zachowaniu i myśleniu. Aspekt poznawczy pokazuje, jak człowiek rozumie i konstruuje otaczającą go rzeczywistość. Racjonalne lub nieracjonalne przekonania będą owocować mniej lub bardziej adekwatnymi emocjami, myślami i zachowaniami. Ta terapia jest terapią dobrze zaplanowaną, prowadzoną w ściśle określonych ramach.

Osobowość terapeuty – czy musisz lubić swojego psychoterapeutę?

Zdecydowanie osobowość terapeuty to ważny czynnik przy wyborze planowanej terapii. Każdy dobry terapeuta powinien być empatyczny, akceptujący, życzliwy, szanujący swojego klienta. W trakcie sesji powinien być skoncentrowany na Tobie i uważnie Cię wysłuchać. Jeśli już na początku między wami „nie zagra”, to takiego sygnału nie możesz zignorować. 
Każdy z nas ma inne preferencje. Jedni wolą terapeutów dyrektywnych, nawet naciskających, inni wolą mieć przestrzeń dla siebie.  Gdy jesteś osobą cichą, nieśmiałą i trudno Ci się otworzyć, to psychoterapeuta zbyt energiczny i bardzo otwarty może nie być najlepszym wyborem. W kontakcie ze swoim terapeutą musisz się czuć komfortowo, a dopasowanie pod względem osobowości to ułatwi.

Wiek – czy różnica wieku może utrudniać terapię?

Tu nie ma jednej reguły. Czasem starszy i lepiej doświadczony specjalista jest najlepszym rozwiązaniem. Jednak psychoterapeuta powinien rozumieć problemy swojego pacjenta. Jeśli różnica wieku nie pozwala na adekwatne zrozumienie Twojej sytuacji, to może warto zastanowić się nad wyborem młodszego specjalisty.

Wybrać psychoterapeutę czy psychoterapeutkę?

Podobnie jak z pytaniem o wiek, odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. W większości przypadku płeć terapeuty nie powinna mieć największego znaczenia. Dużo ważniejsza jest wiedza, umiejętności i osobowość terapeuty. 

Superwizja – czemu twój psychoterapeuta poddaje się temu procesowi? 

Superwizja to słowo często pojawia się w odniesieniu do psychoterapii. To proces, w którym terapeuta współpracuje ze starszym i bardziej doświadczonym kolegą. W trakcie superwizji terapeuta konsultuje swoje przypadki i korzysta z jego wiedzy. To element niezbędny w pracy psychoterapeuty i każdy dobry specjalista korzysta z superwizji. Na pierwszym spotkaniu spytaj swojego terapeuty czy korzysta z superwizji i kto jest jego partnerem. Superwizja jest szczególnie ważna w tzw. prywatnej praktyce, kiedy specjalista nie ma możliwości pracy w szerokim zespole terapeutycznym.

Koniec języka za przewodnika! Pytaj innych o doświadczenie pracy z konkretnym psychoterapeutą.

Dobre rekomendacje to dobry znak. Pytaj znajomych, którzy mieli kontakt z psychoterapeutą o ich wrażenia. Szukaj informacji na forach skierowanych do osób korzystających z psychoterapii. Pamiętaj jednak, by nie iść do terapeuty, który jest twoim znajomym. Kontakt terapeutyczny z osobą, z którą łączą nas jakieś inne kontakty, jest etycznie niewskazany.

Czego dobry psychoterapeuta nie robi?
Musisz pamiętać, że są rzeczy których dobry specjalista nie robi. Terapeuta nie obiecuje, że na 100% Cię wyleczy. Psychoterapeuta nie narzuca swoich rozwiązań, nie namawia do zmiany światopoglądu, religii czy ideologii. Dobry specjalista nie przekracza Twoich granic intymności, nie proponuje żadnych innych kontaktów poza terapią. Twoje prawa są przez psychoterapeutę zawsze respektowane, a szacunek to podstawa kontaktu. Dlatego specjalista nie wykorzystuje kontaktu z tobą do żadnych innych celów niż pomoc psychoterapeutyczna.

Przewiń do góry