„Your Brain on Porn: Internet Pornography and the Emerging Science of Addiction” – Recenzja Książki Gary Wilson, Anthony Jack

Obecność bodźców erotycznych w naszym codziennym życiu znacząco wzrosła w ostatnich dekadach. Szczególnie powszechne są one w reklamie oraz w Internecie. Tocząca się od dłuższego czasu debata na temat wpływu pornografii na funkcjonowanie człowieka skłoniła Gary’ego Wilsona i Anthony’ego Jack’a do opisania zjawiska, jakim jest nałogowe korzystanie z pornografii. Dotyka ono coraz większą liczbę głównie młodych ludzi. Jako że jest to książka popularnonaukowa, autorzy nie silą się zbytnio, żeby przedyskutować dowody za i przeciwko swojej tezie. Za to dołożyli wszelkich starań, aby w jasny i przystępny sposób przedstawić argumenty wskazujące, że oglądanie pornografii może mieć silne działanie uzależniające.  

Książkę otwiera przedmowa profesora Anthony’ego Jack’a – eksperta w dziedzinie neurobiologii. Zwraca uwagę na zagrożenia wynikające z rozpowszechniania się pornografii internetowej. Dalsza część napisana została przez Gary’ego Wilson’a (twórcę witryny: http://yourbrainonporn.com), który przeprowadził nieformalną obserwację popularnonaukową. Śledził podczas niej efekty odstawienia pornografii internetowej u osób mających problem z jej nadużywaniem. Autor w poszczególnych rozdziałach prezentuje szkodliwy wpływ pornografii na funkcjonowanie człowieka, koncentrując się na jego różnych aspektach. Rozpoczyna jednak od przedstawienia motywacji, która popchnęła go do podjęcia się właśnie tej tematyki badawczej.

W rozdziale pierwszym Wilson, zapoznaje czytelnika z problemem rozpowszechniającej się pornografii internetowej. Nawiązuje do rosnącego zainteresowania grupami samopomocy oraz forami internetowymi skierowanymi do ludzi szukających pomocy w związku z częstym korzystaniem z pornografii. Autor, bazując na zebranych świadectwach ludzi, opisuje objawy występujące u użytkowników pornografii, przekładające się zarówno na sferę seksualną, psychiczną, jak i społeczną. Ważnym elementem tej części jest zwrócenie uwagi na fakt, że pomimo rosnącej świadomości społeczeństwa, klinicyści oraz naukowcy nadal często nie zauważają problemu.

Drugi rozdział książki poświęcony jest omówieniu hipotetycznego neuronalnego podłoża problematycznego korzystania z pornografii. Autor wyjaśnia sposób, w jaki oglądanie pornografii może oddziaływać na hormony i układ nagrody w mózgu. Tłumaczy także jak oglądanie pornografii potencjalnie może przyczyniać się do występowania zaburzeń seksualnych u jej użytkowników. Jest to opis oparty głównie na analogiach do badań nad uzależnieniami od substancji oraz na kilku badaniach nad kompulsywnymi zachowanymi seksualnymi prezentowanymi na naszej stronie. W rozdziale trzecim przedstawione zostały sposoby rozwiązania problemu. Gary Wilson, prowadzący pionierską stronę internetową skierowaną do ludzi szukających pomocy w tym zakresie, tę część książki opiera na wynikach swojej pracy, tj. analizie opisów funkcjonowania użytkowników pornografii w trakcie jej odstawiania.

Książka stanowi bardzo ciekawy zbiór obserwacji psychologicznych tysięcy osób opisujących swoje doświadczenie problematycznego korzystania z pornografii oraz prób skutecznego i nieskutecznego jej odstawienia. Zawiera cenne wskazówki, które mogą być pomocne zarówno w zrozumieniu kwestii  problematycznego korzystania z pornografii, jak i w jego rozwiązaniu. Liczba badań naukowych, na które powołują się autorzy, jest niewątpliwie największą zaletą książki i stanowi fantastyczną kopalnię wiedzy. Z rezerwą należy podejść do proponowanych w rozdziale drugim koncepcji neuronalnych. Większość z nich z nich jest wysoce prawdopodobna, ale trzeba pamiętać, że opierają się one na analogiach i wymagają sprawdzenia ich w badaniach naukowych z udziałem osób doświadczających problemów z korzystaniem z pornografii (tym właśnie zajmuje się nasz zespół naukowy). Ze względu na prosty i zrozumiały język lektura może być skierowana do terapeutów, psychologów, a także osób chcących poszerzyć wiedzę na temat seksualności.

Autor: Ewelina Kowalewska